نصب سوله همواره از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این اهمیت تا آنجاست که حتی اگر بهترین مصالح و مواد اولیه و مرغوب‌ترین فولاد نیز در ساخت سوله مورد استفاده قرار گیرد، نصب عجولانه و بی اصول می‌تواند عملاً نتیجه تمام تلاش‌ها را زیر سؤال خواهد برد. بر همین اساس، در اختیار داشتن چندین اکیپ از نصابان مجرب، از ملزومات یک شرکت سوله‌سازی موفق به شمار می‌آید.
محتوایی که در ادامه ذکر می‌شود، مبتنی بر سوله آماده تحویل از جنس تیر ورق به رشته تحریر در آمده است و برای مخاطبان بی‌شمار این طیف از سوله‌ها می‌تواند مفید باشد.
مراحل متوالی نصب سوله
سوله تیر ورقی نوعی سوله پیش‌ساخته است که قطعات آن، پیش تولید شده و انبار می‌شوند تا در زمان مناسب و بسته به سفارش مشتری، به محل نصب سوله اعزام شوند. دو سر قطعاتی نظیر تیرها و رفترها را بصورت فلنجی می‌سازند تا پیچ و مهره کردن آنها در زمان مونتاژ، آسان‌تر شود. مراحل مهم در نصب سوله را به طور اجمالی با هم مرور می‌کنیم:
زیرسازی زمین و انجام عملیات فونداسیون
بدون یک زیرسازی خوب و یک فونداسیون دقیق، عملاً کار سوله‌سازی به فرجام درستی نخواهد رسید. این کار ممکن است توسط گروهی غیر از گروه ساخت و نصب سوله انجام پذیرد. پس از آنکه بتن‌ریزی انجام شد، صفحه ستون‌ها را در محل مناسب کار می‌گذارند.
کار گذاری ستون‌ها
نخستین مرحله از نصب سوله این است که ستون‌ها را با کمک جرثقیل کار بگذاریم. صفحه‌ای به ته ستون‌ها جوش داده می‌شود که به آن کف ستون گفته می‌شود و تعداد معینی سوراخ برای جای پیچ دارد. صفحه ستون بر روی فونداسیون پیچ می‌شود، سپس هر ستون را بر روی صفحه ستون مربوطه پیچ می‌کنیم. حتی‌المقدور از مهاربندهای موقت، برای حفظ انسجام ستون‌ها استفاده می‌گردد.
نصب رفترهای سقف
معمولاً هر رفتر از دو پارچه مجزا تشکیل می‌شود که در محل نصب و روی زمین، به هم پیچ و مهره می‌شوند و سپس به طرق مختلف و با کمک جرثقیل، به بالا کشیده می‌شوند و پس از نصب، مهارهای مختلفی به آن وصل می‌شود.
استفاده از استرات در نصب سوله
استرات یک عضو افقی در نصب سوله است که هر دو قاب متوالی را به هم وصل می‌کند و بدین ترتیب، نیروهای طولی را از قابی به قاب دیگر منتقل می‌سازد. جنس استرات معمولاً از پروفیل قوطی است که مقطع مربعی دارد.
اضافه کردن پرلین و لاپه
لاپه‌ها و پرلین‌ها ذاتاً تیرهایی هستند که در نصب سوله بکار می‌روند تا سازه از استحکام بالاتری برخوردار باشد. جنس آنها عموماً پروفیل زِد است و گاه نیز از ناودانی یا نبشی در ساخت آن استفاده می‌شود. تولید این اجزا با نورد سرد، استحکام آنها را بالا برده و وزن نهایی را پایین نگه می‌دارد.
سوله باید گونیا شود!
تقارن زوایای سوله را گونیا کردن سوله می‌گویند. ناگونیا بودن علاوه بر اینکه استحکام سازه نهایی را تهدید می‌کند، ادامه فرآیند نصب سوله را نیز با دشواری روبرو می‌سازد. گونیاسازی سوله با درج میل‌مهارهای مختلف برای کلیه اجزاء اعم از رفترها، پرلین‌ها و لاپه‌ها انجام می‌شود.
اضافه کردن بادبند به تعداد لازم و در نقاط مهم
نیروهای جانبی زیادی مانند باد و زلزله، صلابت اسکلت سوله را تهدید می‌کنند که برای خنثی کردن آنها، از بادبندها در نصب سوله استفاده می‌کنیم. بادبندها عمدتاً از میلگرد یا نبشی ساخته می‌شوند و ممکن است در کل قاب‌ها یا بخشی از آنها، نصب شوند.
نقش سینه‌بند در نصب سوله
هدف از نصب این جزء از سوله، آن است که بتوانیم نیروهای وارده به سوله را پخش کنیم و از تمرکز بار وارده بکاهیم. سینه‌بند باعث می‌شود تا این بارهای وارده، در طول لاپه‌ها و پرلین‌ها پخش شود و در چند نقطه متمرکز نشود.
وظیفه سگراد یا میل مهار
عبور نیرو در راستای طولی لاپه‌ها ایرادی ندارد. اما گاهی نیروی جانبی وارد به لاپه‌ها از حدی فراتر می‌رود که یک مقوله منفی است و باید مدیریت شود. میل مهار برای این منظور استفاده می‌شود؛ دو انتهای آن رزوه خورده است و وظیفه آن، ممانعت از پیچیدن لاپه است.
کارکرد وال پُست
دیوارهای سوله نیاز به پشتیبانی دارند؛ این وظیف بر دوش وال‌پُست‌های افقی و عمودی قرار دارد. در واقع تکیه دیوار و نیز تکیه درها، بر وال‌پُست خواهد بود. اگر دهانه سوله از حدی بیشتر شود یا ارتفاع سوله بیش از اندازه بلند گرفته شود، نیاز به وال‌پست تشدید می‌شود.
فاینالیزه کردن فرآیند نصب
چک‌لیست‌های نصب سوله در یک یا چند برگ توسط سوله‌ساز تهیه می‌شوند و مهندس محاسب، آنها را تکمیل می‌کند. مواردی که در این فرم تیک نخورند، برای اصلاح و تعدیل در دستور بازبینی قرار می‌گیرند. این فرآیند ادامه پیدا می‌کند تا تمام المان‌های چک‌لیست، تیک بخورند.
پوشاندن سقف و دیوار با پوشش مناسب
معمولاً دیوار سوله تا ارتفاعی با آجر یا بلوک سیمانی بالا می‌آید و سپس بر روی آن، ساندویچ پنل نصب می‌شود. علت این امر آن است که از آسیب سازه در ارتفاع کم که ممکن است بر اثر ضربه صورت بگیرد، جلوگیری به عمل آید. هر چه فاصله میان اتمام نصب اسکلت سوله و پوشش‌گذاری کمتر باشد، بهتر است. به اصطلاح می‌گویند که اسکلت نباید به حال خود رها شود.
اشتباهات خطرناک در نصب سوله چیست؟
نصب سوله یک فرآیند بسیار خطیر است که اگر با دقت کافی صورت نگیرد، مشکلات عدیده‌ای رخ خواهد داد که بخشی از آنها از قرار زیر هستند:
- کامل سفت نبودن پیچ و مهره‌ها در برخی اتصالات
- حمل ناصحیح رفترها با جرثقیل و آسیب دیدن آنها
- عدم احتساب بار جرثقیل سقفی برای سقف سوله
- ایراد در اجرای فونداسیون یا نصب غیر اصولی صفحه ستون‌ها