تهران شناسی به هدف ساخت سوله اطراف تهران

یک بازدید گذرا از کمربند پیرامون شهر تهران، تعداد زیادی سوله اطراف تهران مشاهده می شود که توجه هر ناظری را به خود جلب می نماید. کلانشهر تهران با داشتن بالغ بر 10 نفر میلیون جمعیت ثابت، عنوان پرجمعیت ترین شهر کشور و رتبه 25 دنیا را در این حوزه کسب می کند. فرآیند رشد این شهر از دوران پهلوی آغاز شد و رفته رفته به پیشرفت و توسعه پایداری دست یافت. به نوعی که امروز می توان به جرئت تهران را قلب تپنده اقتصاد کشور و قطب اول صنعت ایران قلمداد نمود. وجود کمربندی از سوله اطراف تهران، گواه خوبی بر اثبات وجهه صنعتی شهر تهران می باشد. تمرکز کارخانجات متعدد و گروه های صنعتی بزرگ در حومه تهران، از یک سو باعث ایجاد اشتغال برای صدها هزار نفر شده و از سوی دیگر، وجهه صنعتی خاصی به پایتخت بخشیده است. در این مقاله به دنبال انجام یک مطالعه جغرافیایی جامع بر روی مناطق حومه ای تهران از چهار جهت هستیم که بر وضعیت احداث سوله اطراف تهران تمرکز ویژه ای دارد.

بررسی پتانسیل ساخت سوله اطراف تهران

وجود قریب به چند ده شهرک صنعتی اعم از فعال و در حال واگذاری، نقش بسیار مؤثری در صنعت و تولید کشور ایفا می نماید. آمارهای نیمه رسمی نشان می دهد که قریب به سه چهارم از واحدهای تولیدی کشور در حومه شهر تهران مستقر هستند و بر شمار پروژه های ساخت سوله اطراف تهران افزوده اند. اما سهم دریافتی استان تهران از اعتبارات مالی دولت در بخش حمایت از حوزه صنعت و تولید، زیر 5% بوده است که بسیار جای کار دارد. بالغ بر 40 شهرک صنعتی رسمی در استان تهران تا کنون تأسیس شده اند که قریب به نیمی از آنها بطور کامل به بهره برداری رسیده اند و عمدتاً در حومه شهر مستقر هستند. اما خرید سوله اطراف تهران لزوماً منوط به ورود در شهرک های صنعتی استان تهران نیست؛ یک کارفرما کماکان می تواند پس از خرید زمین با متراژ مناسب و کاربری صنعتی در منطقه مورد نظر، اقدام به سوله سازی و راه اندازی واحد نمایند. لذا پتانسیل بالایی در حومه شهر تهران برای صنعت و تولید فراهم است تا ضمن خدمت رسانی بهتر به مشاغل موجود، امکان فضاسازی برای کسب و کارهای جدید التأسیس را نیز میسر می سازد.

ساخت سوله در حومه شمالی تهران

 

تراکم واحدهای صنعتی و تولیدی ها در همسایگی شمال شهر تهران خیلی زیاد نیست؛ اما در همین ناحیه نیز می توان کارخانجات و گروه های صنعتی متعددی را مشاهده نمود. به دلیل بافت کوهستانی بودن بافت مناطق شمالی استان تهران نظیر لواسان، شمیرانات و منطقه رودبار قصران، کارخانجات سنگ و سرامیک و کاشی متعددی را در این مناطق می توان مشاهده نمود که بخش کمی از سوله اطراف تهران را به هر حال در بر می گیرند. صنایع غذایی را نیز می بایست عنصر محرک دیگری در اقتصاد مناطق شمالی تهران قلمداد نمود؛ وجود باغات متعدد میوه و تولید برخی اقلام کشاورزی پر مصرف و خاص، زمینه ساز خوبی برای تجمع کارخانجات مواد غذایی در این نواحی شده است. برخی گروه های صنعتی نیز در عرصه تولید مصالح راه سازی نظیر آسفالت و قیر در این منطقه فعالیت داشته و دارند که میزان آن چشمگیر نیست. در کل بافت حومه شمالی استان تهران نسبت به سایر بخش ها، از تراکم کمتری در بخش صنعت برخوردار می باشد و سهم کمتری از سوله اطراف تهران را از آن خود می کند. کن و سولقان از دیگر بخش های مهم شمال استان تهران هستند که بر صنایع سورتینگ، بسته بندی و صادرات انواع و اقسام میوه و تولید کنستانتره میوه (ماده اصلی تولید آبمیوه) تمرکز دارند.

 

ساخت سوله در حومه غربی تهران

 

حومه غربی شهر تهران و نواحی غربی استان تهران را باید صنعتی ترین بخش استان تهران به شمار آورد و بیشترین تراکم از سوله اطراف تهران را در این منطقه می توان دید؛ تا جایی که تراکم بسیار بالایی از کارخانجات صنعتی و گروه های تولیدی مختلف در این نواحی مستقر شده اند. شهریار، اسلامشهر و رباط کریم از جمله صنعتی ترین بافت های حومه غربی استان تهران به شمار می آیند و احداث سوله در این مناطق، جریان دارد. تمرکز تقریباً کامل کارخانجات خودروسازی در حومه غربی شهر تهران استوار است که وزنه سنگینی برای صنایع متمرکز در این ناحیه به شمار می آید.

بر همین اساس، غرب تهران عرصه حضور انبوهی از کارخانجات قطعه سازی و تأمین قطعات فلزی و غیر فلزی نیز می باشد و شمار زیادی سوله اطراف تهران، تحت تملک این بخش مهم و کلیدی از صنعت کشور قرار دارد که علاوه بر تأمین نیاز صنایع خودروسازی کشور، تزریق قطعات جانبی و لوازم یدکی مورد نیاز به بازار را نیز بر عهده دارند. ملارد، پرند و اندیشه نیز از دیگر نواحی صنعتی و تولیدی غرب استان هستند که تعاملات زیادی چه در حوزه کاری و چه در خصوص بحث تأمین نیروی کار متخصص، با استان البرز و شهر کرج برقرار می کنند. کارخانجات تولید استراکچر فلزی ، دیوار بتنی پیش ساخته، سوله سازی، کارخانجات مواد غذایی، صنایع بسته بندی و تعداد زیادی سوله انبار کالا، بخش زیادی از آمار سوله اطراف تهران را از سمت غرب در بر می گیرد.